VAR-consternatie in Engeland

12 - 01 - 2024

Door dick.visser op do 28 dec 2023 - 12.23

In Nederland kwam het niet van de grond, maar in Engeland is het al jarenlang een traditie: voetbal op het hoogste niveau op Tweede Kerstdag, ofwel Boxing Day. Zoals het hele seizoen daar was er ook deze dag VAR-consternatie. In dit geval in de wedstrijd Burnley – Liverpool. Maar hoe zat het nou?  Harvey Elliot scoore in de 55e minuut, maar zag het doelpunt afgekeurd worden wegens buitenspel. Liverpool boos, veel onbegrip in Engeland, maar was deze beslissing terecht?

De volledige situatie: in een aanval door het centrum over meerdere schijven komt de bal terecht bij Harvey Elliot die de bal naar de rechterkant van het veld speelt richting een medespeler. Vlak voordat die medespeler de bal terugspeelt naar Elliot, geeft een verdediger van Burnley een duw met twee handen aan Mohamed Salah in het strafschopgebied (zonder dat de bal in de buurt was). De bal komt terug bij Elliot, die de bal vlak langs de op dat moment zich in buitenspelpositie bevindende Salah in het doel schiet. In eerste instantie wordt het doelpunt goedgekeurd, maar na lang beraad wordt het doelpunt alsnog afgekeurd vanwege buitenspel.

In eerste instantie lijkt dit een terechte beslissing. Salah staat inderdaad in buitenspelpositie op het moment dat de bal wordt geschoten, en hij blokkeert het zicht van de doelverdediger volledig. Deze heeft daardoor geen enkele kans om te reageren. Een klassiek voorbeeld van actief aan het spel deelnemen door een tegenstander in diens spel te beïnvloeden. Maar er speelt meer.

Enkele seconden voordat de bal wordt geschoten krijgt Salah een duw. Zonder deze duw had hij niet in buitenspelpositie gestaan. De vraag die we ons moeten stellen is dan: was deze duw strafbaar? Zo nee, dan blijft de beslissing van de arbitrage terecht. Zo ja, dan had het doelpunt wel afgekeurd moeten worden, maar had een strafschop moeten worden toegekend aan Liverpool, omdat de duw de eerste overtreding is.

Een duw dient te worden bestraft als deze wordt beoordeeld door de scheidsrechter als onvoorzichtig, onbesuisd of gepaard gaande met buitensporige inzet. We zien hier dat de verdediger van Burnley een duw met twee handen uitdeelt aan Salah, die daardoor een klein stukje verder naar voren staat dan dat hij anders had gestaan. Hoewel het een duidelijke duw is, is er geen sprake van werkelijke onvoorzichtigheid of erger. Moet deze duw dus bestraft worden op deze plek? Volgens een strikte lezing van de regels niet. Met andere woorden, de beslissing lijkt terecht.

En toch had het doelpunt goedgekeurd moeten worden. Hiervoor moeten we dieper duiken in spelregel 11. Voordat we dat doen, is er nog de volgende observatie: Op het moment dat Elliot schiet, is de doelman, onafhankelijk van Salah, in een beweging richting het midden van het doel, weg van waar de bal het doel in zal gaan. Tegen de tijd dat hij fysiek de mogelijkheid heeft te reageren op het schot, is de bal de doellijn al bijna gepasseerd.

In spelregel 11 staat het volgende over de tegenstander in diens spel beïnvloeden wat betreft het beoordelen van de strafbaarheid van de buitenspelpositie:
… een tegenstander in diens spel te beïnvloeden door
- te voorkomen dat een tegenstander de bal kan spelen of in staat is te spelen door duidelijk het gezichtsveld van de tegenstander te blokkeren of
- een tegenstander aan te vallen in strijd om de bal, of
- duidelijk te proberen de in de nabijheid zijnde bal te spelen waarbij deze handeling de tegenstander beïnvloedt, of
- een duidelijke actie te maken die duidelijk invloed heeft op de mogelijkheid van een tegenstander om de bal te spelen

De laatste drie punten zijn duidelijk niet van toepassing op deze situatie. Maar hoe zit het met dat eerste punt? Ondanks dat de doelman de bal niet kon zien door de positie van Salah, was dat niet de reden dat de doelman de bal niet kon spelen. Hij voorkwam dit niet, omdat de doelman nooit kans had gehad om de bal te spelen. Hiermee is duidelijk dat ook het eerste punt niet opgaat.

Conclusie: het is een complexe situatie, maar het doelpunt had goedgekeurd moeten worden. Ondanks dat wil ik de VAR hier niet afvallen. Het is maar eens extra duidelijk hoe moeilijk het correct toepassen van alle spelregels is in zulke situaties. De VAR nam enkele minuten om tot hun beslissing te komen. Ik ben er meer dan 30 minuten mee bezig geweest voordat ik alles geanalyseerd had. Dat kunnen we niet vragen van welke vorm van arbitrage dan ook.

Paul Reijbroek,
lid LCS